Planisfeer: wat is het, afbeeldingen, elementen waaruit het bestaat

Wat is een planisfeer?

Planisfeer is een weergave van het aardoppervlak in de vorm van een kaart. Daarom wordt het ook wel een wereldkaart of wereldkaart genoemd.

Planisphere is een woord dat bestaat uit twee termen van Latijnse oorsprong: planus (vlak) en sphaera (bol), dat verwijst naar de vlakke weergave van de aarde of de hemelgewelf, omdat het is gemaakt op papier of een plat oppervlak.

Er zijn aanwijzingen dat de Babyloniërs rond 2500 voor Christus de eersten waren die in kaart brachten wat ze toen dachten dat ze de aarde waren: een vlak oppervlak met een rivier die het gebied in twee delen verdeelde.

Eeuwen later begonnen de Grieken de mogelijkheid te vergroten dat het aardoppervlak bolvormig was en creëerden planisferen waarin ze wat we nu kennen als de Middellandse Zee als het middelpunt van de wereld hebben gelokaliseerd.

In de middeleeuwen waren wereldkaarten de sleutel tot het creëren van navigatieroutes en het opnemen van de nieuwe gebieden die werden ontdekt tijdens het proces van Europese verovering en kolonisatie. Tegenwoordig, hoewel planisferen nog steeds worden gebruikt (vooral op scholen), is gebleken dat ze niet effectief zijn in het realistisch weergeven van de verhoudingen van verschillende landen en continenten.

Planisphere-afbeeldingen

De planisferen of wereldkaart zijn in de loop van de tijd geëvolueerd en bevatten niet alleen nieuwe territoria, maar ook nieuwe grafische representatiemodellen die het aardoppervlak op een meer realistische manier weergeven.

Mercator wereldkaart

De Mercator-wereldkaart of Mercator-projectie was een essentieel instrument in de 16e eeuw, maar is onnauwkeurig.

Dit is misschien wel de bekendste en meest gebruikte planisfeer ter wereld. Het is gemaakt door Gerardus Mercator in 1569 en hoewel het erg nuttig was voor zeilers in de 16e, 17e en 18e eeuw, is het geen betrouwbaar model, omdat het de gebieden bij de polen vertegenwoordigt met afmetingen die veel hoger zijn dan de afmetingen echt.

Aan de andere kant worden de territoria nabij de evenaar in kaart gebracht met zeer kleine afmetingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid.

Fuller's wereldkaart

De planisfeer van Fuller of Dymaxion is veel nauwkeuriger dan de wereldkaart van Mercator.

Ook wel bekend als de Fuller Projection of Dymaxion, het is een planisfeer gemaakt door de Amerikaanse uitvinder Buckminster Fuller en gepatenteerd in 1946, die het aardoppervlak projecteert in een veelvlak dat, wanneer ingezet als een plat oppervlak, resulteert in een planisfeer met een kleine vervorming van de Mercator-kaart.

Bovendien beschouwt de Fuller Projection ook geen hiërarchieën met betrekking tot het noorden of zuiden (zoals de Mercator-planisfeer), omdat de auteur het associeerde met een culturele voorkeur.

Narukawa wereldkaart

In 1999 werd een Japanse ontwerper en architect genaamd Hajime Narukawa beroemd in de wereld van de cartografie omdat hij creëerde wat tot nu toe de meest nauwkeurige weergave van het aardoppervlak is.

Zijn kaart, AuthaGraph genaamd, is gemaakt op basis van de origamitechniek die een aardse bol verdeelde in 96 driehoeken waarmee hij een tetraëder (vierzijdige veelvlak) bouwde. Bij het uitvouwen van de figuur wordt een rechthoek verkregen die de oorspronkelijke verhoudingen van de aarde respecteert.

Ondanks dat het nuttig is om de verdeling van het aardoppervlak op een meer realistische manier te begrijpen, is deze planisfeer niet openbaar toegankelijk, omdat het deel uitmaakt van de projectcatalogus van het ontwerpbedrijf van Narukawa, gevestigd in Japan.

Zie ook kaart.

Elementen van een planisfeer

Om een ​​planisfeer of wereldkaart functioneel te maken, zijn deze elementen vereist:

Titel

De planisfeer moet in een titel uitleggen wat er in de cartografie wordt getoond: als het een politiek-territoriale indeling is, een rivierkaart, een ecosysteemkaart, etc.

Geografische coördinaten

Geografische coördinaten zijn referenties om een ​​locatie op het aardoppervlak te lokaliseren. Het bestaat uit:

• Breedtegraad: meet afstanden op basis van parallellen, dit zijn denkbeeldige lijnen op basis van de evenaar. Lengtegraad: meet de afstanden op basis van de meridianen, denkbeeldige lijnen die beginnen vanaf de polen. Hoogte: het aantal meters dat een gebied boven zeeniveau ligt.

Kardinale punten

In een planisfeer worden de windstreken meestal gemarkeerd met een kompasroos, een universeel symbool om oost, west, noord en zuid te identificeren. Op deze manier is het gemakkelijker om de betekenis van de kaart en de daar getoonde gebieden te begrijpen.

Schaal

Een schaal is een relatie tussen de meting die op een plan of kaart wordt gebruikt en de werkelijke verhouding. Er kunnen twee soorten zijn:

Numerieke schaal

Het bestaat uit twee figuren: de eerste toont links de maateenheid die op de kaart wordt gebruikt. Rechts de daadwerkelijke meting. Dus

1: 100.000

het betekent dat elke centimeter van de kaart in werkelijkheid equivalent is aan honderdduizend centimeter.

Grafische schaal

Dit type schaal wordt veel gebruikt in planisferen op school omdat het heel gemakkelijk uit te leggen en te begrijpen is. Neem in dit geval gewoon een liniaal en meet de schaal van de kaart. Met de resulterende meting wordt een regel van drie gemaakt.

Als de grafische schaal bijvoorbeeld zegt dat 4 centimeter overeenkomt met honderdduizend kilometer, komt een afstand van 8 cm op de kaart in werkelijkheid overeen met 200.000 kilometer.

Legende

Elke planisfeer gebruikt verschillende symbolen om elementen weer te geven: hoofdsteden van landen, luchthavens, rivieren, enz. Daarom is een van de essentiële elementen de legende die uitlegt wat elk symbool betekent, om de kaart beter leesbaar te maken.

Zie ook Typen kaarten