Oorzaken en gevolgen van de Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) was een grootschalig gewapend conflict, grotendeels voortgekomen uit de Eerste Wereldoorlog (1914-1919).

Zeker, de conflicten die uit het Verdrag van Versailles naar beneden kwamen, aangevuld met een reeks factoren van diverse aard, waren een voedingsbodem voor de groeiende vijandigheid die zou eindigen in de meest gewelddadige oorlogen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd.

Laat ons weten wat de meest bepalende oorzaken en gevolgen waren.

Oorzaken van de Tweede Wereldoorlog

Het Verdrag van Versailles en Duitse vernedering

Sessies van het Verdrag van Versailles, in de Spiegelzaal.

Het Verdrag van Versailles dwong Duitsland de volledige verantwoordelijkheid op zich te nemen voor het conflict in de Eerste Wereldoorlog. Bijgevolg werden hem absoluut vernederende en buitensporige overgavestermijnen opgelegd.

Het verdrag verplichtte onder meer Duitsland om:

• wapens en militaire schepen naar de geallieerden sturen; het Duitse leger terugbrengen tot 100.000 soldaten; de door Duitsland geannexeerde of bestuurde gebieden onder de overwinnaars verdelen; een buitensporige vergoeding aan de geallieerden betalen.

Dergelijke omstandigheden belemmerden het herstel van Duitsland, dat de volksopstand van de Duitse natie, wrok en wraakzucht opwekte.

Gebrek aan kennis van de overeenkomsten met Italië na het Verdrag van Versailles

Italië wilde in de Eerste Wereldoorlog niet meedoen aan de oorlogsverklaring van de Triple Alliance, waartoe het behoorde, samen met Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. De Triple Entente van zijn kant bood hem territoriale compensatie aan in ruil voor gevechten aan zijn zijde, die hij accepteerde.

De toezegging van de geallieerden was niet bekend in het Verdrag van Versailles en Italië ontving slechts een deel van wat was overeengekomen. Dit wekte de wens van Italië voor rechtvaardiging, vooral onder degenen die aan het oorlogsfront vochten, zoals Benito Mussolini.

Toenemende etnische spanningen

De etnische spanningen namen in deze periode toe en maakten de omgeving klaar voor confrontatie. Ze waren een gevolg van de territoriale verdeling die in het Verdrag van Versailles werd gepromoot.

Zo verlangde enerzijds een haatdragend Italië naar een betuiging tegen de geallieerden; aan de andere kant werd in een onderdrukt Duitsland het verlangen naar territoriaal herstel en uitbreiding gewekt.

Daarnaast groeide in Duitsland de perceptie dat de Joodse economische macht, die een groot deel van het financiële systeem beheerste, een belemmering vormde voor de ontwikkeling van de nationale economie. Dit versterkte antisemitisme.

De opkomst van het nationaal-socialisme en het fascisme

Benito Mussolini en Adolfo Hitler in een militaire parade.

Ontevredenheid veroorzaakte de opkomst van een nieuwe ideologische trend van extreemrechts, die de opkomst van liberale kapitalistische democratieën en het Russische communisme probeerde te bestrijden door middel van een nationalistische, etnocentrische, protectionistische en imperialistische roeping.

Deze trend werd vertegenwoordigd door het Italiaanse fascisme van Benito Mussolini, dat in 1922 aan de macht kwam, en het Duitse nationaal-socialisme of nazisme.

Zie ook:

• Nazisme of nationaal-socialisme fascisme.

De grote depressie

In het begin van de jaren twintig kenden landen als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk een snel economisch herstel. Door de crash van 1929 begon de Grote Depressie, die de liberale democratieën in bedwang hield.

De Grote Depressie eiste wereldwijd zijn tol, maar de reactie was het meest merkbaar in Duitsland en Italië, landen die eerder door het Verdrag van Versailles werden getroffen. Daar werd de volksverwerping van het economisch liberalisme en het democratisch model verergerd.

Er kan worden gezegd dat de Grote Depressie het Duitse Nationaalsocialisme nieuw leven heeft ingeblazen, dat vóór de crash van 1929 de neiging had de politieke kracht te verliezen. Op deze manier faciliteerde hij onder leiding van Adolfo Hitler de opkomst van het nazisme in 1933.

Zie ook:

• Crac van 29. Grote depressie.

De Japanse invasie van Mantsjoerije in 1931

Aan het begin van de 20e eeuw was Japan een economische en militaire macht geworden, maar na de Grote Depressie kreeg het te maken met nieuwe douanebarrières. De Japanners wilden de markt en toegang tot grondstoffen veiligstellen, dus na het treinincident in Mantsjoerije, waarbij een deel van de spoorlijn werd opgeblazen, gaven ze China de schuld en verdreven ze hun leger uit de regio.

De Japanners vormden de Republiek Manchukuo, een soort protectoraat onder de collaboratieve leiding van de laatste Chinese keizer, Puyi.

In solidariteit met China weigerde de Volkenbond de nieuwe staat te erkennen. Japan trok zich in 1933 terug uit het Genootschap. In 1937 viel het China binnen en begon de Chinees-Japanse oorlog. Dit opende een nieuwe flank op het internationale toneel.

Italië's invasie van Abessinië-Ethiopië in 1935.

Aan het begin van de 20e eeuw was Italië al verzekerd van controle over Libië, Eritrea en Somalië. Het grondgebied van Abyssina (Ethiopië) was echter meer dan aantrekkelijk. Zo vielen ze op 3 oktober 1935 Abessinië binnen met de steun van Duitsland.

De Volkenbond probeerde Italië te bestraffen, maar trok zich terug uit de dienst. De sancties werden kort daarna opgeschort. Geconfronteerd met de zwakte van de Volkenbond, behield Mussolini zijn doel, slaagde erin keizer Haile Selassie af te treden en kondigde hij uiteindelijk de geboorte van het Italiaanse rijk aan.

Falen van de Volkenbond

De Volkenbond werd na de Eerste Wereldoorlog opgericht om vrede te garanderen en probeerde de strengheid van de maatregelen tegen Duitsland te verminderen, maar haar opmerkingen werden niet gehoord.

Bovendien wist de dienst, uit angst voor het ontketenen van een gewapend conflict, niet hoe ze moest omgaan met Duitse, Italiaanse en Japanse expansionistische initiatieven. Door te falen in haar missie werd de Volkenbond ontbonden.

Zie ook: Oorzaken en gevolgen van de Eerste Wereldoorlog.

De ideologische confrontatie

De Tweede Wereldoorlog is, in tegenstelling tot de Eerste, het resultaat van de ideologische confrontatie tussen drie verschillende politiek-economische modellen die streden om het internationale toneel te domineren. Deze trends in debat waren:

• kapitalistisch liberalisme en liberale democratieën, vertegenwoordigd door Frankrijk en Engeland, in het bijzonder, en later door de Verenigde Staten, het communistische systeem, vertegenwoordigd door de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken, Duits Nationaal Socialisme (Nazisme) en Italiaans fascisme.

Zie ook:

• Democratie Kenmerken van het kapitalisme Kenmerken van het communisme Kenmerken van het fascisme

Gevolgen van de Tweede Wereldoorlog

Demografische gevolgen: menselijke verliezen

Duits concentratiekamp.

Het directe en vreselijke gevolg van de Tweede Wereldoorlog was het verlies en / of de verdwijning van meer dan 66 miljoen mensen.

Van dit aantal, afkomstig uit W. van Mourik, in Bilanz des Krieges (Ed. Lekturama, Rotterdam, 1978), komen slechts 19.562.880 overeen met soldaten.

Het resterende verschil komt overeen met civiele verliezen. We hebben het over 47.120.000. Deze cijfers zijn inclusief de dood door uitroeiing van bijna 7 miljoen Joden in de nazi-concentratiekampen.

Zie ook:

• Holocaust, concentratiekampen.

Economische gevolgen: faillissement van de oorlogvoerende landen

De Tweede Wereldoorlog hield een ware massavernietiging in. Europa werd niet alleen getroffen door menselijke verliezen, maar het ontbrak aan voorwaarden om de economie te ontwikkelen.

Minstens 50% van het Europese industriepark werd verwoest en de landbouw leed vergelijkbare verliezen, wat leidde tot hongersnoden. China en Japan ondergingen hetzelfde lot.

Om te herstellen moesten de oorlogslanden financiële steun krijgen van het zogenaamde Marshall-plan, wiens officiële naam het European Recovery Program (ERP) of het European Recovery Program is .

Deze financiële steun kwam van de Verenigde Staten van Amerika, die ook pleitte voor allianties die de opmars van het communisme in West-Europa zouden kunnen vertragen.

Zie ook:

• Marshallplan Tweede Wereldoorlog.

Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

Na het voor de hand liggende falen van de Volkenbond, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945, werd de tot op de dag van vandaag geldende Organisatie van de Verenigde Naties (VN) opgericht.

De VN ontstonden officieel op 24 oktober 1945 toen het Handvest van de Verenigde Naties werd ondertekend in de stad San Francisco, Verenigde Staten.

Het zou tot doel hebben de internationale vrede en veiligheid te waarborgen door middel van dialoog, de bevordering van het beginsel van broederschap tussen naties en diplomatie.

Verdeling van het Duitse grondgebied

Bezettingsgebieden in Duitsland na het einde van de oorlog.

Een gevolg van de Tweede Wereldoorlog was de verdeling van het Duitse grondgebied onder de overwinnaars. Na de Yalta-conferentie van 1945 namen de geallieerden vier autonome bezettingszones over. Hiervoor hebben ze in eerste instantie een Allied Control Council opgericht. De beslissing werd in Potsdam bekrachtigd.

Het gebied was als volgt verdeeld: Frankrijk zou het zuidwesten beheren; Verenigd Koninkrijk ligt in het noordwesten; De Verenigde Staten zouden het zuiden beheren en de USSR zou het oosten overnemen. Polen zou ook de voormalige Duitse provincies ten oosten van de Oder-Neisse-lijn ontvangen.

Al dit proces was betrokken bij vervolgingen, verdrijvingen en migratiegolven in het oosten en zuidoosten, waardoor de Duitsers in openlijke kwetsbaarheid kwamen.

Versterking van de Verenigde Staten en de USSR als bevoegdheden

Het einde van het conflict bracht vooral de spectaculaire hausse van de Noord-Amerikaanse economie met zich mee, zowel in de industrie als in de landbouwproductie. Daar komen de voordelen van schuldeiser van Europa bij.

USA een markt en internationale hegemonie werden gegarandeerd, opnieuw bevestigd dankzij de militaire macht die door de uitvinding en het gebruik van atoombommen werd vertegenwoordigd.

Amerikaanse groei het kwam zelfs tot uitdrukking in de cultuur. Als het westerse culturele centrum voor de oorlog in Parijs was, verschoof de focus later naar de VS, waar veel Europese kunstenaars hun toevlucht zochten. Het is niet verrassend dat de Noord-Amerikaanse cinema in de jaren vijftig snel groeide.

In 1949 vond de Noord-Amerikaanse hegemonie een concurrent: de USSR, die zich als een militaire macht ontwikkelde door haar eerste atoombom te creëren. Dus de spanningen tussen kapitalisme en communisme polariseerden de wereld richting de Koude Oorlog.

Zie ook:

• Russische revolutie.

Begin van de Koude Oorlog

Kort nadat de bezetting van het Duitse grondgebied was vastgesteld, veroorzaakten de toenemende spanningen tussen het kapitalistische blok en het communistische blok een herschikking van dat bestuur.

Zo werden de westelijke bezettingszones verenigd en vormden ze de Duitse Bondsrepubliek (RFA) in 1949, waarop de USSR reageerde door de Duitse Democratische Republiek (DDR) te vormen in het gebied dat onder haar controle stond.

Dit vertaalde zich in het begin van de Koude Oorlog, die pas zou eindigen met de val van de USSR in 1991.

Ontbinding van het Japanse rijk en vereniging van Japan in het Westblok

Hiroshima Nuclear Bomb, 6 augustus 1945

Na de op handen zijnde nederlaag in de Tweede Wereldoorlog, na de atoombommen van Hiroshima en Nagasaki, moest Japan zich overgeven. Op 2 september 1945 loste het Japanse rijk op en werd het Japanse land tot 28 april 1952 door de geallieerden bezet.

Tijdens dit proces werd het imperiale model vervangen door een democratisch model dankzij het ontwerp van een nieuwe grondwet, afgekondigd in 1947. Pas na de bezetting, die zou eindigen met de ondertekening van het Verdrag van San Francisco op 28 april 1952 Japan zou zich aansluiten bij het zogenaamde westerse of kapitalistische blok.

Uiteindelijk werd in 1960 het veiligheidsverdrag tussen de Verenigde Staten en Japan ondertekend tussen de leiders Dwight D. Eisenhower en Nobusuke Kishi, waardoor beide naties bondgenoten zouden worden.

Start van dekolonisatieprocessen

Een deel van de doelen van de VN, die de oorzaken en gevolgen van beide wereldoorlogen het hoofd moesten bieden, was het bevorderen van dekolonisatie in de wereld.

Met dekolonisatie wordt bedoeld de uitroeiing van buitenlandse regeringen van een bepaalde natie en het behoud van het recht van deze natie om een ​​eigen regering te hebben.

Dit werd versterkt vanaf 1947, toen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd afgekondigd.